متخصصان برآورد می کنند، ۱ تا ۵ درصد موارد تشخیص دیابت از انواع نادر آن باشد؛ دیابت خود ایمن پنهان در بزرگسالان (LADA)، دیابت آغابارز شده در زمان بلوغ جوانان (MODY)، دیابت مرتبط با فیبروز کیستیکسیستیک فیبروزیس (CFRD) از این جمله اند. در ادامه، انواع نادر دیابت و چیزی که آنها را در دسته ی دیابت قرار می دهد، بررسی کرده ایم.
LADA
LADA (دیابت خودایمن پنهان در بزرگسالان) نادر است و به عنوان دیابت دیرآغاز (late-onset) شناخته می شود. بیشتر بزرگسالان مبتلا به LADA، بیشتر از ۳۰ سال دارند. پیشرفت این بیماری کُند است و گاهی با دیابت نوع ۲ اشتباه گرفته می شود.
بیماران LADA، (مشابه بیماران نوع ۲)، می توانند در آغاز بیماری با داروهای خوراکی، ورزش و رژیم غذایی دیابت خود را کنترل کنند، ولی به تدریج، لوزالمعده به کلی تولید انسولین را متوقف می کند (مشابه بیماران نوع ۱). در این صورت تزریق انسولین ضروری خواهد بود. این مسئله ممکن است از چند ماه تا سال ها بعد از تشخیص طول بکشد.
دیابت تک ژنی (Monogenic)
دیابت تک ژنی نوع کمیابی از دیابت است که به واسطه ی یک جهش ژنتیکی رخ می دهد. این بیماری حدود ۱ تا ۲ درصد موارد دیابت را به خود اختصاص می دهد، هرچند ممکن است شیوع آن تا ۵ درصد هم برسد. این دیابت مشخصه های هر دو نوع ۱ و ۲ را دارد و اغلب با یکی از این دو نوع که مرسوم ترند، اشتباه گرفته می شود.
دیابت شکننده
دیابت شکننده یکی از نادرترین انواع دیابت وابسته به انسولین است و مشخصه ی آن حملات مکرر و شدید هیپوگلیسمی (افت قند خون) و /یا هایپرگلیسمی (افزایش قند خون) و کتواسیدوز دیابتی است. این ناپایداری سطح قند خون اغلب بیمار را بستری می کند.
به همین دلیل، بیمار باید همیشه گلوکز خون خود را کنترل کند. همچنین، باید از پمپ انسولین و دستگاه پایش مداوم گلوکز (CGM) استفاده کند. در موارد نادر، ممکن است بیمار به به عمل پیوند لوزالمعده نیاز داشته باشد.
سندرم ولفرام (WOLFRAM)
سندرم ولفرام که با نام DIDMOAD (دیابت بی مزه، دیابت شیرین، آتروفی عصب بینایی و ناشنوایی) نیز شناخته می شود، نوعی اختلال ژنتیکی نادر است که دیابت نوع ۱ و عوارض جدی دیگر ناشی از قند خون بسیار بالا را ایجاد می کند. این بیماری معمولاً در کودکان زیر شش سال رخ می دهد و دیابت نوع ۱ اولین نشانه ی آن است.
دیابت مرتبط با فیبروز کیستیکسیستیک فیبروزیس
مبتلایان فیبروز کیستیکبه سیستیک فیبروزیس، مخاط زیاد و غلیظی دارند که ممکن است به لوزالمعده ی آنان آسیب برساند. اگر این آسیب ایجاد شود، لوزالمعده دیگر نمی تواند به میزان عادی انسولین تولید کند.
در نتیجه، فرد مانند بیماران دیابت نوع ۱، کمبود انسولین خواهد داشت. گاهی ممکن است بیمار مبتلا به دیابت مرتبط با فیبروز کیستیک سیستیک فیبروزیس قادر نباشد انسولین جذب کند. به همین دلیل مانند افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ به انسولین مقاوم می شود.
دیابت مرتبط با التهاب مزمن لوزالمعده
دیابت پانکراتیک بر اثر التهاب مزمن لوزالمعده ایجاد می شود. این بیماری به طور گسترده ای بافت غدد برون ریز (exocrine tissue) را تخریب می کند. وقتی هایپرگلیسمی (افزایش قند خون) حاد ایجاد می شود، سلول های ایزلت لانگرهانس لوزالمعده صدمه می بینند و دیگر انسولین تولید نمی کنند. به همین علت، بیمار در تمام عمر خود به انسولین وابسته می شود.
